چیکار کنیم تا پروتز از دهان بیمار خارج نشه؟!

چیکار-کنیم-تا-پروتز-از-دهان-بیمار-خارج-نشه؟

توی این مقاله می‌خوایم در مورد گیر دست دندان یا همون دنچر و عوامل موثر بر اون براتون بگیم.

پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید 😊❤️

گیر دست‌ دندان چیه؟

یه سری فشارها و نیروها هستن کـه باعث میشن دست ‌دندان به سمت بیرون از دهان کشیده بشه.

به مقابله پروتز در برابر این فشارها و نیروها میگن گیر دست ‌دندان.

حتما براتون پیش اومده که بیمار مراجعه کرده و گفته که دست‌ دندانش ثبات کافی نداره و از دهان خارج میشه و عملا هیچ کارایی براش نداره.

این یعنی پروتزش گیر کافی نداره.

گیر، توی پروتز کامل به عوامل فیزیکی، فیزیولوژیکی و بیولوژیکی کـه در حفره دهان پدیدار میشن بستگی داره.

به طور کلی، خصوصیات و ویژگی‌های روانی و شخصیتی بیمار، به خصوص. توقـعی که از پروتز داره، عـوامل موثر در، گیر پروتز رو زیاد یا کم میکنه.

جوری کـه بیمار در مورد پروتز فکر میکنه، نه تنها در گیر پروتز موثره، بلکه روی میزان پذیرفتن پروتز از جانب بیمار هم تاثیر زیادی میذاره.

عوامل موثر در گیر دست دندان

توی این مقاله می‌خوایم عواملی رو که باعث میشن پروتز از دهان خارج بشه یا برعکس، بـه گیر و ثبات دنچر کمک کنـه رو بررسی کنیم.

آندرکات

آندرکاتای کوچیک بافتی، به گیر بهتر پروتز خیلی کمک میکنن.

ولی آندرکاتای بزرگ که در مسیر قرار گرفتن پروتز قرار دارن، مانع پروتز هستن و باید اونا رو با جراحی به حداقل برسونید.

چون اگه این کارو انجام ندید، مجبورید پروتز رو در این نواحی ریلیفت کنید.

اینم باعث کاهش گیر پروتز و سطح اتکای اون روی ریج میشه.

آندرکات

در بعضی مواقع که دو آندرکات متقارن مثل آندرکاتای خلفی فک بالا وجود داره، بهترین کار حذف یکی از اون‌ها به کمک جراحی و ایجاد گیر موردنیاز با آندرکات دیگه‌ست.

البته، بازم بستگی به میزان و عمق آندرکات داره

تاثیر جاذبه زمین در گیر پروتز

نیروی جاذبه زمین

نکته جالبی کـه درمورد نیروی جاذبه زمین یا همون گرانش (G) وجود داره اینه که این نیرو برای فک پایین ایجاد گیر میکنه، ولی برای فک بالا باعث کاهش گیر میشه.

برای رفع این مشکل باید ضخامت پروتز رو کم کرد و وزنشو به حداقل رسوند.

فشار هوا

فشار هوا یا فشار جو، یک عامل دیگه در، گیر پروتزه.

این عامل، سریع‌ترین و حتی مهم‌ترین عامل تاثیرگذار روی گیر پروتزه.

 

اما فشار هوا چه تاثیری روی گیر پروتز داره؟

خاصیت مکش پروتز رو میشه به عمل فشار هوا ارتباط داد.

وجود فشار هوا یا به عبارتی وزن هوا، باعث نگهداری پروتز در محل خودش میشه.

برای اینکه این عامل بتونه خیلی خوب به گیر پروتز کمک کنه، بـاید اول اطراف پروتز غیرقابل نفوذ بشه یا به عبارتی بوردرمولد برقرار بشه.

 

بوردرمولد چیه؟ توی پستای آینده بهتون میگیم که بوردرمولـد چیه و چه نقشی داره.
این حالت، فقط با قالب‌گیری چند مرحله‌ای و دقیق امکان‌پذیره.

 

از طرف دیگه، اگه قاعده پروتز کاملا با بافت زیریش تطابق داشته باشه، فشار جو باعث ایجاد گیر در دهان میشه.

اثر فشار هوا روی گیر پروتز

پس سطح قالب‌گیری و درنهایت سطح پروتز رو به حداکثر مقدار ممکن برسونید و توجه داشته باشید که با بافت‌های اطراف دنچر تداخلی نداشته باشه.

بزاق دهان یا Saliva

بزاق دهان یه عامل خیلی مهم توی تامین گیر پروتزه.
90 تا 95 درصد بزاق رو سه جفت غده بزاقـی پاروتید، تحت فکی و زیرزبانی تولید میکنن و 5 تا 10 درصد باقی‌مونده توسط غده‌های کوچیکی که توی مخاط لب‌ها، زبان، گونه‌ها و کام وجود داره تولید میشه.
واسه اینکه نقش بزاق توی گیر پروتز رو بهتر ببینیم باید به نیروهایی که ناشی از لایه نازک بزاق بین قاعده پروتز و بستر مخاطی هستن نگاه کنیم.
این نیروها که نتیجه‌ی نیروهای بین مولوکولی حاصل میشن عبارتن از:
نیروی پیوستگی
نیروی چسبندگی
نیروی حاصـل از کشش سطحی
غلظت
هرکدوم از عوامل بالا یه عامل فیزیکی برای گیر پروتزن.
در نتیجه، مخاط و سطح قـالب‌گیری پروتز به طور غیر مستقیم و به واسطه‌ی‌  همین لایه نازک بزاق به هم می‌چسبن و گیر پروتز رو بوجود میارن.
اثر بزاق دهان روی گیر پروتز

مخاط چیه؟

توی بدن انسان، یه‌ جاهایی نباید خشک باشه؛ مثل دهان و بینی داخل پلک‌ها، مجاری تناسلی، گوارشی و تنفسی. مخاط یه غشاء سلولیه و کارش اینه که از خشک شدن این اعضا جلوگیر کنه.

در قاعده‌های غیر فلزی به این دلیل که آب جذب میکنن، آغشتگی با بزاق آسون تره.
به همین دلیله که قاعده‌های غیر فلزی یا آکریلیک نسبت به قاعده‌های فلزی نیروی چسبندگی بیشتری دارن.
البته توی پروتزهای فلزی کروم کبالت وظیفه چسبندگی به عهده کلاسپ‌های مخصوصه که توی قسمت‌های بعدی بیشتـر در موردشون صحبـت می‌کنیـم.
پروتز فلزی کروم کبالت
در افراد بدون بزاق یا Xerostomnia ، قاعده پروتز و مخاط، بدون واسطه بزاق به‌هم می‌چسبن.
این نوع چسبندگی توی گیر پروتز، زیاد تاثیر نداره چون اگه پروتز کوچیک‌ترین حرکتی بکنه، تطابق بین قاعده پروتز و مخاط از بین میره.
بعدشم، این مدل چسبندگی باعث آزردگی مخاط بستر پروتز و مخاط لب‌ها و گونه‌ها میشه که بیمار رو همیشه اذیت میکنه.
برای رفع این مشکل، میشه از دهانشویه‌های گلیسیرین‌دار استفاده کرد.
این دهانشویه‌ها موثرن و از آزردگی بیمار کم میکنن

اندازه قاعده پروتز

گیر پروتز در اثر نیروی چسبندگی با مساحت قاعده پروتز نسبت مستقیم داره.
بیماران با فک کوچیکتر، گیر کمتری به اندازه بیماران با فک بزرگتر دارن.
مثلا فرض کنید مایع بزاق بین قاعده پروتز و مخاط، شبیه آب بین دو تا شیشه باشه.
هرچی سطح بین دو صفحه شیشه‌ای بیشتر باشه و شیشه‌ها به‌هم نزدیکتر باشن، نیروی چسبندگی بیشتر میشه.

سیستم عضلانی

عضلات صورت و دهان، خودشون یک عامل فیزیولوژیکی توی گیر پروتز هستن.
نیرویی که از طرف عضلات گونه وارد میشه و در مقابل اون، نیرویی که عضلات زبان وارد میکنن، نیروهای مطلوب برای افزایش گیر پروتزن.
اما این نیروها زمانی موثر واقع میشن که سطوح پروتز به خوبی پرداخت شده باشن و شکل درستی گرفته باشن.
وقتـایی هـم کـه تحلیـل ریـج شدیده، عضلات نقـش بیشتری تـوی گیر پروتز دارن.

سلامت بافت‌های دهان

این موضوع خیلی مهمه و از همون اوایل شروع روند درمان، بـاید بررسی بشه تا اگه عارضه‌ای وجود داره حتما درمان بشه.
مطمئنا بیماری که عارضه دهانی داره قادر نیست یه جسم خارجی مثل پروتز رو توی دهانش نگه داره.

بعضی وقتا از سافت‌لاینرها و مواد ترموپلاستیک یا آکریل‌های نرم ،استفاده میشه تا به بافت‌های دهان اجازه داده بشه با وجود پروتز .ترمیم بشن.

این مواد، روی سطح مخاط تحریک شده دهان مثل یک مسکن عمل میکنن و چون خاصیت ارتجاعی دارن، نیروهای اکلوزالی رو به صورت .یکنواخت به بافت‌های زیرین پخش میکنن.

آکریل نرم

پیشنهاد می‌کنیم این رو هم ببینید: ریلاین دنچر با مولوسیل

7 نظر در “چیکار کنیم تا پروتز از دهان بیمار خارج نشه؟!

  1. بهروز می گوید :

    دندان مصنوعی گذاشتم ولی چون دوتا دندون آخری سمت بالا رو خیلی قبل ترا کشیدم لثه یه اندازه نیست و فک بالام دندون مصنوعی رو نگه نمیداره چکار میتونم بکنم؟

    • مدیریت می گوید :

      بهترین راه اینه که به متخصص پروتز مراجعه کنین و حضوری معاینخ بشین دوست عزیز 🙂

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیکون خانهخانهآیکون فروشگاهفروشگاهآیکون پروفایلپروفایل

×