چقدر در مورد چیدن طبیعی دندان مصنوعی اطلاع دارید؟
چقدر چیدمان طبیعی دندان رو موقع ساخت دندان مصنوعی رعایت می‌کنید؟ بخش بزرگی از زیبایی ظاهری چهره به دندانها و نحوه چیدن دندان مصنوعی اون‌ها بستگی داره.
اگه دندانها به درستی در کنار هم قرار گرفته باشن، زیبایی ظاهر فرد دوچندان میشه و بالعکس، اگه چیدمان نامناسبی داشته باشن، تاثیر به شدت منفی روی زیبایی میذارن.
نه فقط زیبایی، چیدمان طبیعی و صحیح دندان روی سلامت فرد و خود دندانها هم تاثیر به سزایی داره. بنابراین، خیلی مهمه که دندانها رو به صورت طبیعی درکنار هم چیده شن. و اگر بخواین دندان به روش کستینگ بسازید ( آموزش ساخت دندان مصنوعی به روش کستینگ ) باید قبلش خوب و حرفه ای چیدن دندان مصنوعی بلد باشید.
توی این مقاله که یک قدم قبل از مفل گذاری هستش درمورد چیدمان طبیعی دندان براتون گفتیم و به مرور زمان، بیشتر و بیشتر در این باره صحبت می‌کنیم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید و در آخر هم نظرتون رو برامون بنویسید. دوستون داریم😊❤️
دندانهای قدامی فک بالا
اینکه هرکدوم از دندانها سرجای خودشون باشن، عامل خیلی مهمی در زیبایی صورت انسانه.
حجم دندانها از بافت‌های دهان، لب‌ها و گونه‌ها یجورایی پشتیبانی میکنه و باعث عدم تغییر حالت طبیعی صورت میشه.
این در حالیه که جای‌گذاری دندانهای مصنوعی در موقعیت اصلی دندانهای طبیعی، بعضی وقتا هنگام چیدن دندان مصنوعی نادیده گرفته میشه. غالبا ریج طبیعی به عنوان محل اصلی چیدن دندان محسوب میشه.
اما در مواردی مثل تحلیل لثه‌ی ریج باقی‌مونده، یک چالش برای نحوه عملکرد دنچر یا زیبایی اونه.
بعد از افتادن یا کشیدن دندان، بافت لثه شروع به پر کردن فضای خالی اون میکنه و اصطلاحا میگن ریج تحلیل پیدا کرده.
تنظیم مستقیم دندانهای مصنوعی روی مرکز ریج تحلیل رفته کار خیلی سختیه و همین موضوع هم، برگردوندن زیبایی طبیعی رو دشوار کرده به طوری که تو پروتز کامل، اگه دندانها جایگاه مناسبی نداشته باشن، شخص بیمار باید قید زیبایی طبیعی صورتشو بزنه!
تغییر ساختار استخوان بعد از کشیدن یا افتادن دندانها، معمولا روی باکال (سطح بیرونی دندان) و لب‌ها تاثیر زیادی داره. بنابراین، مرکز خط الرأس ریج نسبت به گذشته کوتاه‌تر شده و شکلش با قبل خیلی تفاوت داره. که باید هنگام جیدن دندان مصنوعی در نظر گرفتش.
رعایت موقعیت طبیعی دندان هنگام چیدن دندان مصنوعی
“A”موقعیت دندان مرکزی طبیعی وارتباطش با ریج رو نشون میده.
موقعیت دندان، بعد از کشیدن یا از دست دادن دندان قدامی
“B”همون ریج رو بلافاصله بعد از کشیدن دندان نشون میده. نقطه‌چین‌ها هم موقعیت ریشه طبیعی رو نشون میدن. می‌بینید که بعد از کشیدن دندان، ارتفاع ریج حدودا 8 میلی‌متر کوتاه‌تر شده.
“C” مقدار تحلیل رفتن لثه رو بعد از گذشت مدت زمان کوتاه نشون میده. اون نقطه‌چین‌ها خط الرأس ریج رو نشون میدن.
موقعیت نامناسب دندانها
“D”یک اشتباه رایج رو توی موقعیت قرارگیری دندان قدامی نشون میده. یعنی قرارد دادن دندانها روی ریج تحلیل رفته بدون اینکه موقعیت اصلی دندان طبیعی درنظر گرفته بشه.
“E” موقـعیت دندان‌هـا رو بدون در نظر گرفتن تحلیل لثه نسبت بـه مـوقعیت طبیعیشون نشون میـده.مشاهده می‌کنید که دندان سانترال یه چیزی حدود 3 میلی‌متر با موقعیت اصلی خودش فاصله داره.
ازدست دادن ارتفاع ریج و حمایت از لب‌ها، از بین رفتن زیبایی صورت رو در پی داره. مطالعات زیر، رابطه بین موقعیت دندان و تحلیل ریج و پشتیبانی مناسب لب رو توی یک برش از کست گچی بیمار در زمان‌های مختلف نشون میده.
رابطه بین موقعیت دندان و تحلیل ریج
شکل 1 گچ ساخته شده رو قبل از برداشتن دندانهای طبیعی نشون میده.
توی شکل 2، گچ برش داده شده تا مقدار نرمال تحلیل ریج رو در ناحیه قدامی شبیه سازی کنه.
شکل 3 هم یک تصویر گرافیکیه که قرارگیری دندانها رو روی ریج تحلیل رفته و فاصله‌ای که با لب‌ها ایجاد شده نشون میده.
این تصاویر، میزان انحراف و جایگاه نامناسب یک دندان مصنوعی رو روی ریج تحلیل رفته، نسبت به موقعیت طبیعیش نشون میده. توی این حالت، دندانها دیگه نمیتونن از لب‌ها و بافت صورت پشتیبانی کنن و اجزای صورت به سمت فضای داخل دهان کشیده شده.
در نتیجه چیزی از زیبایی طبیعی صورت بیمار باقی نمیمونه!
نکته کاربردی: اندازه‌گیری‌های 22 میلی‌متر و 18 میلی‌متر از انتهای ریج و شروع لب‌ها تا تاج دندانهای پیشین مرکزی، یه میانگین معقوله.
دندانهای سانترال، لترال و کانین فک بالا
چیدن دندانهای دنچر، با چیدن دندانهای قدامی فک بالا و پایین، یعنی ماگزیلا و ماندیبل آغاز میشه.
برای شناختن بهتر میدلاین باید از پاپیلای ثنایایی استفاده کنید.
پاپیلای ثنایایی یا تاولچه نیشی، برجستگی گردیه که در قسمت جلوی کام دهان و نزدیک به دندانهای سانترال قرار داره و با زبون می‌تونید حسش کنید. تصویر روبرو به وضوح داره پاپیلای ثنایایی رو نـشون میده.
دندان سانترال مرکزی
حدود 25 میلی‌متر از موم اطراف میدلاین بردارید و دندان سانترال بالا رو قرار بدید. نکته کنکوری: دندان‌هـای کشیده و بلند از لحاظ اکـلوژنی گیر غذاییشون بهتره و از نظر زیبایی، جلوه زیباتری دارن. چیدن این دندان خیلی مهمه و باید نهایت دقت رو هنگام چیدن دندان برای درست قرار دادنش به خرج بدید.
چون شروعیه برای بقیه چیدن دندانها و اگه خطا کنید، همه‌چی بهم می‌ریزه به قول شاعر که میگه:
خشت اول چون نهد معمار کج *** تا ثریا می‌رود دیوار کج
سطح اکلوزال یا ریم اکلوژن، یه صفحه فرضیه که از لبه انسیزال و نوک دندان قدامی و راس کاسپ دندانهای خلفی فک بالا میگذره. میشه این دندانها رو 0.5 میلی‌متر بالاتر از این سطح چیدمان کرد.
از نمای فرونتال، محور طولی این دندان کمی به طرف دیستال تمایل داره.
از نمای ساژیتال، نوک برشی این دندان باید زوایه‌ای درحدود 5 درجه به سمت لب‌ها داشته باشه. از نمای هوریزنتال لبه برشی و نوک دندان، هر کدوم باید سطح اکلوزال رو لمس کنه.
حالا، این نماهایی که گفتیم یعنی چی؟
به تصاویر زیر نگاه کنید توی هر تصویر، صفحه‌ی آبی رنگ، نماییه که درموردش حرف زدیم. فقط نـکته‌ش اینه که برای درک بهتر هر نما، باید صفحه دقیقا روبروتون باشه.
دندان لترال بالا (دندان ثنایای کناری)
از نمای فرونتال، این دندان، یکم تمایل داره که به سمت دیستال زاویه‌ای حدود 15 درجه داشته باشه.
از نـمای ساژیتال، طوق این دندان هم نسبت به دندان سانترال بالا یه‌مقدار عقب‌نشینی بیشتری داره و نـوک برشی اون تمایل به سمت باکال داره.
از نمای هوریزنتال، لبه برشی دندان لترال 1تا2 میلی‌متر بالاتر و موازی با صفحه اکلوزال چیده میشه.
کانین فک بالااز نمای فرونتال، نوک کانین باید صفحه اکلوزال رو لمس کنه.
نوک این دندان می‌تونه با دندان سانترال در یـک سطح قرار بگیره. این دندان به صورت برجسته و با کمی تمایل به دیستال حدودا 7 درجه چیده میشه.
در نمای ساژیتال، این دندان کاملا عمود و بدون هیچ زاویه‌ای چیده میشه. دندان کانین اصولا گوشه دهان رو نشون میده و رابط انتقال دندانهای قدامی به خلفیه.
نکته: برای چیدن دندانهای کانین بالا می‌تونید از پاپیلای ثنایایی کمک بگیرید.
در چیدن دندانهای قدامی حتما باید به هم‌پوشانی افقی (اُورجت) و هم‌پوشانی عمودی (اوربایت) دقـت کنید تـا فشـار و تـقسیم نیروهـای فکی به بهترین شکل اجرا بشن و به زیبایی هم لطمه‌ای وارد نشه.
دندانهای قدامی فک بالا باید اوربایت حدود 1تا2 میلی‌متر و اورجت حدود 0.5 میلی‌متر با قدامی‌های پایین داشته باشن.
انواع قوس‌های مثلثی، مربعی و بیضی در چیدن دندان مصنوعی
در حالت کلی فرم صورت افراد به 3 حالت مثلثی، مربعی و بیضی دسته بندی میشه. البته این تقسیم‌بندی‌ها دقیقِ دقیق نیست و باید به بقیه‌ی ویژگیهای صورت هم توجه کرد.
نکته: وقتی که می‌خواید دندان‌هارو انتخاب کنید، با توجه به فرم صورت بیمار این کار رو انجام بدید.
قوس مربعی یا Square
معمولا افراد چهارشانه و قوی هیکل و تعداد زیادی از مدل‌ها و ورزشکارا صورتشون مربعیه. توی این فرم صورت، عرض پیشانی با عرض قوس گونه برابره. به اون بخش از استخوان گونه‌ها که باعث برجستگی‌شون میشه میگن قـوس گـونه. فـاصله بین این دو برجستگی، عرض قوس گونه است.محور آلا در صورت این افراد در یک خط قرار داره.
ویژگیهای قوس مربعی
✔️دندان لترال از ناحیه دیستال به سمت داخل دهان (پالاتال و لینگوال) چرخش داده میشه
✔️از نمای هوریزنتال، محور چیدن دندانهای قدامی و دو دندان سانترال حدودا در یک خط صاف چیده میشه.
✔️6 دندان قدامی توی این قوس، با زاویه کم در کنار هم قرار می‌گیرن
✔️دندان لترال در این قوس، فاصله کمتری از صفحه پلان اکلوزال داره
دقت کنید که در چینش قوس مربعی، لپینگ وجود نداره
لپینگ چیه؟
توی قـوس‌های مثلثی، فضا برای چیدن دندانها یه‌مقدار کمه (به قوس مثلثی در ادامه اشاره می‌کنیم) به قراردادن و چینش دندانها به روی هم توی این مدل قوس‌ها میگن لپینگ یا کرادینگ
در لپینگ، برای آقایون بهتره که سانترال روی لترال قرار بگیره و مقداری از اون رو بپوشونه. اما برای خانوما بهتره که لترال روی سانترال قرار بگیره.
قوس مثلثی یا Tapered
توی قوس مثلثی، عرض صورت از پیشانی تا چانه، رفته رفته کمتر میشه و یک مثلث فرضی شکل می‌گیره.
✔️اگه دو تا دندان کانین رو با یک خط به هم وصل کنید، فاصله دندان سانترال از این خط توی قوس مثلثی نسبت به قوس مربعی بیشتره.
✔️توی این قوس، لپینگ اتفاق میفته و دندانها بـه روی هم قرار می‌گیرن.
✔️دندان سانترال هم از ناحیه دیستال به سمت داخل دهان یکم می‌چرخه.
ویژگیهای قوس مثلثی
باید دندان لترال رو از پلن اکلوزال بالاتر قرار بدید و نوک برشی اون رو به سمت داخل بکشید.
لزومی نداره که کانین‌ها با صفحه اکلوزال تماس داشته باشن و حـتی می‌تونید اون‌ها رو تـا لبه بُرنده لترال از سطـح اکـلوزال فاصله بدید.
اگه فک بیمار مثلثی باشه ولی دندانها رو طبق قوس مربعی بچینید، فیلتروم طبیعی حذف میشه و لب‌ها کش میان.
قوس بیضی یا Ovoid
توی قوس بیضی، عرض قوس گونه‌هـا از عرض پیشانی بیشتره محدوده آلا و لب‌ها تقریبا شکلی شبیه به تخم‌مرغ رسم میکنه.
توی این قوس، فاصله سانترال با محور کانین‌ها، حد وسط قوس‌های مربعی و مثلثیه.
هـم‌چنین دندانها توی این قوس کمتر می‌چرخن و پهن‌تر به‌نظر میان قوس دندانها رو میشه راحت از عمق کام تشخیص داد.
نکات کنکوری چیدمان طبیعی دندان
✔️اگه گنبد کام شخصی که دندان‌هاشو از دست داده پهن باشه لی ارتفاع کمی داشته باشه، احتمالش هست که قوس ریج اون شخص مربعی باشه.
✔️اگه ریج‌ها به حالت V (وی انگلیسی) باشن و عمق کـام زیاد باشه احتمالا قوس ریج بیمار مثلثیه.
✔️و اگه گنبد کام گرد باشه و ارتفاع اون متوسط بـاشه، احتمال داره که قوس ریج بیضی بوده باشه.
اگر دنبال اطلاعات بیشتری بودید حتما منبع مقاله ما تحت عنوان راهنمای چیدن دندان مصنوعی قدامی و خلفی مطالعه کنید البته باید بگیم که به زبان انگلیسی هستش!